Breinkracht?
Achtergrondinformatie
Muziektherapeut Maartje Kleijnen over de ontwikkeling van haar cursus ‘Meer breinkracht door muziek’:
“Zowel binnen studies als thuis heb ik lange tijd te maken gehad met een grote mate aan stress. Tijdens mijn studiecarrière waren er steeds situaties waarin mijn brein niet leek mee te werken en ik geen informatie meer kon opnemen of verwerken. Bij vermindering van de stress ging mijn brein als het ware weer ‘aan’ en kon ik meer informatie opnemen en mezelf verder ontwikkelen. Vanuit deze ervaringen en verdieping in dit onderwerp tijdens mijn afstudeerscriptie ‘Meer breinkracht door muziek’ schrijf ik dit artikel.
Wat is breinkracht?
Breinkracht is mijn bewoording voor de mentale gesteldheid die ontstaat wanneer er een optimale balans is tussen inspanning en ontspanning van het brein. In deze mentale gesteldheid kun je optimaal creatief zijn en komt je brein tot rust: De juiste mate aan inspanning veroorzaakt ontspanning. Denk bijvoorbeeld aan dagdromen, een lang stuk wandelen of musiceren waarin je enkel focust op het moment. Er komen de beste ideeën in je op, je ervaart breinkracht!
Preventie van mentale overbelasting door muziek
Het is belangrijk om je brein rust te geven zodat je optimaal kunt presteren. Door de toenemende prestatiedruk hebben steeds meer mensen last van stress. Bij stress worden allerlei gebieden in werking gesteld om meteen tot actie over te gaan: het stresssysteem. Zo wordt er adrenaline aangemaakt, verhoogt je hartslag en spannen je spieren aan. Deze spanning ervaren steeds meer mensen op dagelijkse basis, in situaties als: het niet halen van een deadline voor een toets of werk, de ‘fear of missing out’ door het vele gebruik van sociale media, alle ballen hoog houden in een gezin, noem maar op! Door de vele prikkels in de huidige maatschappij blijft het brein steeds actief, zodat spanning niet meer zakt en mentale overbelasting op de loer ligt.
Mentale overbelasting is een ongezonde mentale gesteldheid die ontstaat door het voor lange tijd ervaren van een teveel aan stress. Hierdoor ontstaat er een overschot aan spanning in het brein. De frontale lob en hippocampus krimpen in volume, waardoor deze hun functies niet meer goed kunnen vervullen. Hierdoor vermindert de capaciteit van het brein en kun je dit niet meer optimaal gebruiken.
Met muziek kun je dezelfde reacties die je lichaam vertoont bij het aanspringen van je stresssysteem weer uitzetten. Door alleen al het luisteren naar muziek ontstaan er fysiologische reacties als: het verminderen van spierspanning, zakken van ademhaling waardoor je je beter kunt concentreren. Dit heeft alles te maken met de unieke kracht die muziek bezit. Muzikaliteit bezit iedereen, zelfs baby’s van 15 maanden hebben al gevoel voor ritme. Het is een biologisch gegeven; een oerkracht die we al vanaf de geboorte met ons meedragen. Hierdoor kan iedereen een betere balans creëren tussen inspanning en ontspanning van het brein en een stuk breingezonder leven!
Aan de slag!
Maar hoe gaan we aan de slag? Vanuit mijn afstudeeronderzoek heb ik een cursus ontwikkeld die helpt om een balans te creëren tussen inspanning en ontspanning van het brein. Hierbij wordt er ook aandacht besteed aan een stuk bewustwording van het onderliggende probleem van mentale overbelasting. Veel mensen weten niet eens dat je je brein kunt overbelasten, laat staan waar de grond ligt van het ontwikkelen van meer breinkracht.
De basis van de cursus bestaat uit: ontspanning bevorderen – stress verlagen – breinkracht vergroten.
Tijdens de cursus gaan we in op de volgende onderwerpen:
- Bewustwording probleem door voorlichting
Er wordt voorlichting gegeven over ‘mentale overbelasting’ en de werking van het brein. Op welke manier kun je je brein overbelasten? Hoe zorg je voor een goede balans? En waarom is dit belangrijk? Hierin wordt er ook ruimte gemaakt voor persoonlijke ervaringen van mentale overbelasting. - Breinkracht ervaren
Het ervaren van breinkracht door middel van het spelen van muzikale improvisaties. In improvisatie ontstaat de juiste balans tussen inspanning en ontspanning van het brein. Er is een bepaalde uitdaging in het spel, maar het is ook voor iedereen toegankelijk. Doordat iedereen een bepaalde muzikaliteit bezit, maar er ook instrumenten worden gebruikt die iedereen makkelijk kan bespelen. De uitdaging in het spel kan verkleind en vergroot worden door het in meerdere of mindere mate toevoegen van structuur in het spel. Zoals: een vast ritme, een vaste melodielijn, samen vormen van een grote melodie middels complementair spel. - Handvatten meenemen
Handvatten worden gegeven middels het vertalen van wat de deelnemers laten zien binnen de cursus, naar hun dagelijkse leven. De deelnemers nemen de geleerde kennis en vaardigheden mee in de vorm van handvatten die zij thuis kunnen inzetten. Hierdoor kunnen zij in de toekomst breingezonder leven.”